GIÁNG SINH CÓ MÙI BÁNH TIÊU - JB Nguyễn Phi Long, S.J.

 GIÁNG SINH CÓ MÙI BÁNH TIÊU

JB Nguyễn Phi Long, S.J.

(Học viện Thánh Giuse, Dòng Tên VN)

Lần đầu tiên trong đời, Hào mới biết được Giáng Sinh có mùi vị thế nào. Lặng thầm quỳ bên máng cỏ mà lòng nó nghĩ vẩn vơ những chuyện đã xảy ra trong cuộc sống của mình. Cũng từ chính đêm Giáng Sinh năm ấy, Hào trở nên mạnh mẽ và xác quyết hơn về mùi vị bình dị mà rất đỗi thân thương của mầu nhiệm Giáng Sinh.

Nhà của Hào nằm sâu trong con hẻm nhỏ ở quận 2 (Tp.HCM). Phía sân trước, ba của Hào đã khéo léo sắp đặt những bụi hoa đủ màu sắc. Giáng Sinh năm nay, ông đã trang hoàng cho khu vườn nhỏ ấy những dây đèn màu chớp nháy linh hoạt. Phần giữa vườn, Hào và mẹ có nhiệm vụ trang trí hang đá Bêlem. Chẳng biết hai mẹ con loay hoay thế nào mà đến tận trưa trật mới xong chỗ để đợi đón Chúa Hài Nhi. Đêm Vọng Giáng Sinh, sau khi cả nhà đã xem văn nghệ và dự thánh lễ ở giáo xứ trở về, ba của Hào trịnh trọng rước tượng Chúa Hài Đồng đã được cha xứ chúc lành, tiến đến hang đá giữa vườn trong tiếng hát “Đêm Thánh Vô Cùng” của hai mẹ con Hào. Không khí lúc ấy thật đơn sơ nhưng không kém phần nghiêm trang. Chiêm ngắm Chúa Hài Nhi vẫn còn thơm hương trầm trong máng cỏ, cũng khiến cho tâm hồn của Hào lâng lâng niềm vui khôn tả.

Dường như bức tranh cuộc sống của Hào được ba mẹ nhuộm cho một màu hồng sáng tươi vô tận. Nhưng cuộc sống vốn dĩ chẳng nằm yên bao giờ. Căn nhà chất chứa biết bao kỉ niệm của Hào nay đã được thay bằng một dự án cao cấp nào đó, mà trí óc non nớt của nó không thể tưởng tượng ra được. Điều mà nó có thể nghĩ ra là kể từ ngày mai, Hào sẽ phải chuyển sang ngôi nhà mới, nhỏ hơn hẹp hơn và không có vườn nữa. Cả nhà Hào chuyển vào ở trong một xóm trọ nghèo vùng ven quận 9. Có lẽ vì thế mà bức tranh của Hào dần dần xuất hiện thêm những gam màu tối. Ba của Hào đã không thể đưa nó đến trường được nữa, vì ba phải dậy rất sớm kịp giờ đi làm trên “con Cup” cà tàng. Còn mẹ Hào phải xin thôi việc trong văn phòng “Công tác xã hội” của phường vì điều kiện đi lại khó khăn. Mẹ Hào giờ lại chuyển sang nghề bán bánh bò, bánh tiêu cho bà con trong xóm nghèo. Trong xóm nghèo này, người Sài Gòn cũng có mà bà con từ những vùng miền khác đến tìm kế sinh nhai cũng có. Xóm nghèo nên nhìn cái gì cũng nhuốm “màu nghèo”! Gần nơi Hào ở có một nhà thờ cũng nghèo nhưng đẹp. Hào nghe người ta bảo là nhìn nhà thờ vậy thôi, chứ nó ngót nghét cả trăm năm tuổi rồi. Cứ thế, cuộc sống êm đềm trôi. Khi chuông nhà thờ vang lên như thể để gọi nắng mai thức dậy và để cho màn đêm nghỉ ngơi, thì Hào đã thấy mẹ đẩy xe đi bán. Hào bắt đầu biết rằng cuộc sống an vui ngày cũ đã trôi xa quá tầm với của nó mất rồi.

Nhiều thứ thay đổi, nhiều điều xảy ra, và cả những tiếng mẹ khóc nấc âm thầm giữa đêm làm Hào trăn trở. Giữa những bộn bề, có khi Hào cảm thấy mình trở nên thừa thải trong cuộc sống. Có lần Hào đi học về, bữa ăn tối hôm đó là bánh tiêu của mẹ. Chẳng nói gì thì Hào cũng hiểu là hôm nay mẹ lại bán “ế”. Đây có lẽ là lần thứ mười mấy Hào phải ăn bánh tiêu trừ cơm. Cắn một miếng bánh tiêu, và chỉ vậy thôi, nước mắt Hào chực rơi xuống trên nền đất mềm. Ba Hào không nói gì, mẹ cũng ngồi lặng thinh nhìn vào khoảng không đen kịt phía trước nhà…

Giáng Sinh trong xóm trọ nghèo, giáo xứ cũng tổ chức diễn hoạt cảnh. Hào được mời diễn vai mục đồng. Có lẽ, Hào nhận lời tham gia không phải vì thích thú làm diễn viên, nhưng đây là lý do tốt để nó có thể thoát khỏi khung cảnh tù túng và ngột ngạt ở nhà. Đêm diễn chính thức đã đến, Hào lên nhà thờ thật sớm để được hoá trang thành một con người khác. Không còn là Hào trong xóm trọ nghèo, nhưng là anh mục đồng với bộ đồ thơm tho mà các Sơ cho mượn. Bất ngờ, Sơ phụ trách thông báo là vai Đức Maria phải thay diễn viên, vì chị huynh trưởng Lê đã phải nhập viện. Giờ đã đến mà người đóng thế vai Đức Maria vẫn chưa thấy tăm hơi…

Rồi cảnh báo tin cho các mục đồng cũng đã đến, sứ thần Chúa xuất hiện trong ánh sáng mờ ảo. Âm thanh rộn rã và ánh sáng huyền hoặc khiến cho Hào tưởng mình đang đi tìm Chúa Hài Nhi thực. Các mục đồng đến bên máng cỏ và sà vào nơi Chúa Giêsu nằm. Hào đột nhiên thốt lên thật to: “Ơ”! Đức Maria liền đưa tay ra dấu giữ yên lặng. Đến vội quá nên Đức Maria chẳng kịp trang điểm phấn son gì cả, và đó chính là mẹ của Hào! Ánh nến lung linh và tiếng hát thánh thót “Đêm Thánh Vô Cùng” của cộng đoàn đã cho Hào cơ hội nhìn ngắm thật lâu “Đức Maria”. Ánh đèn sân khấu hắt lên tâm tưởng Hào một chuỗi dài những cảm xúc. Đôi bàn tay của mẹ dường như đã lấm tấm những nốt bỏng dầu vì chiên bánh. Gương mặt của mẹ nay đã không còn trắng trẻo như trước, mà thay vào đó là vầng trán với những nếp thời gian cùng đôi mắt chứa nhiều nỗi niềm.

“Ê Hào, ẵm Chúa kìa!” - Tiếng gọi của bạn diễn thúc vào Hào làm những suy nghĩ trong đầu Hào tan biến. Hào ẵm Chúa Hài Nhi lên. Chẳng biết từ khi nào, những giọt lệ rung rưng nơi khoé mắt của chú mục đồng tội nghiệp. Chúa Hài Nhi trong tay Hào thơm mùi bánh tiêu, và bàn tay Giêsu cũng nhẵn bóng vì dầu chiên mà mẹ Hào chưa kịp rửa hết, khi vội chạy đến nhà thờ từ xe bán bánh của mình... Đêm hôm nay, Hào có được cảm giác của người được yêu, cảm nhận được mùi vị của một thứ tình yêu thầm lặng và hy sinh.

Về nhà sau đêm Vọng Giáng Sinh, Hào đã ù chạy ra sân sau nơi mẹ đang rửa đồ hàng, và ôm mẹ một cái thật chặt rồi khóc oà. Có lẽ, mẹ và ba không biết được điều gì đã khiến Hào khóc. Sau cùng, Hào đề nghị cả nhà mừng một đêm Giáng Sinh thật trọn vẹn bằng cách làm “hang đá xe bánh tiêu”. Hào lấy trên đầu tủ chiếc máng cỏ mà mình đã làm hồi trước, đặt lên xe bán bánh tiêu của mẹ. Cả nhà cùng đọc kinh và hát vang bài hát “Đêm Thánh Vô Cùng” như xưa. Đặc biệt, ba Hào nhận Chúa Hài Nhi từ Hào và đặt vào máng cỏ. Trong khoảnh khắc ấy, chỉ có Hào mới hiểu cái cảm giác hạnh phúc tràn ngập tâm hồn. Và cũng từ lúc ấy, Hào mới biết rằng Chúa Giêsu Hài Nhi có… mùi bánh tiêu!